Tilavet Secdesi Nedir? Nasıl ve Neden Yapılır?

Kur’an-ı Kerim’in içerisinde 14 yerde geçen secde ayetlerinden bir tanesinin okunması ya da işitilmesi durumunda secde yapılmaktadır. Yapılan bu secdeye Tilavet Secdesi denir. Tilavet secdesinin farz mı, sünnet mi yoksa vacip mi? Şeklinde sorular sorulmaktadır. Tilavet secdesi nedir? Nasıl ve neden yapılır? Sorularına cevap vermeye çalışacağız.

Tilavet Secdesi Nedir? Nasıl ve Neden Yapılır?

Öncelikle tilavet secdesini yapacak olan kişinin abdest alması gerekir. Üstünün temiz olmasına ve avret yerlerinin de mutlaka örtülü olması gerekir. Abdestini alan kişi Tilavet secdesi niyeti ile kıbleye döner. Kıbleye dönen kişi ellerini kaldırmadan “Allahüekber” diyerek hemen secdeye varılır. Secdede üç kez Sübhâne rabbiye’l-a‘lâ” denir ve ayağa kalkılır. Bu secde de önemli olan husus kişinin yüzünün yere konulması yani secde edilmesidir. Ayağa kalkarken ve secdeye giderken “Allahüekber” demek ve secde de Sübhâne rabbiye’l-a‘lâ” demek sünnettir. Tilavet secdesinde oturduğu yerden değil, ayaktan yere inerek yapılması gerekir. Secde gerçekleştirildikten sonra oturmak yerine ayağa kalkılmalıdır. Secdeden ayağa kalkarken de “gufrâneke rabbenâ ve ileyke’l-masîr” denilmesi çok daha faziletlidir.

Secde Etmenin Fazileti Nedir?

İman 35. Ayette Adem oğlu secde ayetini okuyup secde edince şeytan ağlar. Vay benim halime Ademoğlu secde etmekle emrolundu ve hemen secde etti; cennet onundur. Ben ise secde etmekle emrolundum. Ama secde etmekten kaçındım, bu yüzden cehennem benimdir. Diyerek oradan kaçar” diye buyrulmaktadır. Secdenin insan için ne denli önemli olduğunu buradan anlayabilirsiniz. Secde ayetlerinin bir kısmında Allah (C.C.) karşısında secde etmekten ve boyun bükmekten kaçınan müşrikleri anlatmaktadır. Diğer kısmında da müminlerin doğrudan secde etmekle emrolundularından bahseder. Bundan dolayı secde ayetleri okunduğu ya da işitildiği zaman kişinin secde etmesi hem secde etmekten kaçınanlara tepki göstermek hem de secde emrine itaat etmek anlamına gelmektedir. Elbette tilavet secdesi ile yükümlü olabilmek için dinlenen ayetin secde ayeti olduğunu bilmek çok önemlidir.

Tilavet Secdesini Yapmak Farz Mı? Sünnet Mi? Yoksa Vacip Mi?

Secde ayetini okuyan yada ayeti dinleyen kişinin secde etmesi gerekmektedir. Bu secdenin abdestsizken de yapılacağı ve hayızlı kadınların dahi hemen secdeye kapanmaları söylenmiştir. Elbette bu şekilde beyan verenler olsa da alimlerin çoğunluğu tilavet secdesi yapabilmek için abdest konusunda ısrarcı olmuşlardır. Bu secde Hanefi mezhebine göre vacip olarak kabul edilirken diğer 3 mezhebe göre de sünnet olarak kabul görmüştür.

Tilavet Secdesi Ne Zaman Yapılır?

Secde ayetlerinin okunması ile birlikte kişinin secde yapması gerekse de bunu hemen yerine getirmek mecburiyetinde değildir. Fakat mecburiyet olmasa da en kısa zaman da mümkünse hemen yerine getirmek çok daha faziletlidir. Arabada seyahat ederken tilavet secdesinin yapılması gerekir ise bu durumunda kişi ima ile secdeyi gerçekleştirebilir.

Tilavet secdesinin en güzel ve en sevap olanı kuşkusuz toplu şekilde yapılanıdır. Bir topluluk Kur’an-ı Kerim okurken secde ayeti okunmuş ise orada bulunan kişilerin topluca secde yapması son derece sevaptır. Fakat bunun tercih edilmemesi durumlarında tek tek de secde yapılabilmektedir.

Tilavet secdesi ne zaman yapılır? Ne zaman yapılması uygundur gibi sorular geçmişten günümüze kadar gelmiştir. Bu hususta farklı görüşler olsa da genellikle secde ayetinin okunması tamamlandıktan sonra secdenin gerçekleştirilmesi daha uygun görülmüştür. Secdenin emire itaat etmek olduğu aşikar olup, her Müslümanın cenneti hak edebilmesi için secdeye varması gerekir. Günde 5 kez farz kılınan vakit namazlarında da yüce yaradan Allah (C.C.)’a yöneliş söz konusudur. Dinin en önemli ibadetlerinden birisi olan namazın içerisinde de secde yer almaktadır.