Teyemmümün Hikayesi Niteliği Farzları Ve Sünnetleri

Teyemmümün anlamı, lügatta bir şeyi kastetmek olarak geçmektedir. Dini anlamda ise suyun olmadığı ya da suyu kullanmaya gücün yetmediği zamanlarda, toprak türünden temiz bir şey ile abdestsizliği gidermek amacıyla yapılan işlem olarak tabir edilmektedir.

Teyemmümün Hikayesi Niteliği Farzları Ve Sünnetleri

Teyemmüm almak şu şekilde yapılmaktadır:

• Abdesti olmayan veyahut gusletmesi gereken bir kişi, 2 elini toprak cinsinden temiz bir yere 1 kere vurup bunun ile yüzünü mesheder.
• Daha sonra yine 2 elini, aynı yere ikinci kez vurur ve bununla da dirseklerine kadar önce sağ, sonra sol olmak üzere 2 kolunu mesheder. Abdestsizliği gidermek için yapılan bu işlem, namaz kılmak ya da taharetsiz olarak yapılamayan bir ibadeti yerine getirmek amacı taşır. Teyemmümün esası budur. Bu durumda teyemmümün farzları, 1 niyet ve 2 mesh etmekten ibarettir. İmam Züfer, teyemmümde niyetin farz olmadığını dile getirmektedir.

Teyemmüm, ahir zaman ümmeti için bir kolaylık olarak görülmektedir. Teyemmüm ile Yüce Allah’a ibadet edecek olan bir Müslüman, alıştığı temizlik halinden yoksun bir şekilde ibadet etmemiş olur. Müslümanın duyduğu ruhsal ihtiyaçları da gidererek insanları yaratılış aslı olan toprağa döndürür. Kişide yaratıcıya saygı duyma ve tevazu gösterme gibi duyguları canlandırır.

TEYEMMÜMÜN HİKAYESİ

Hicretin 5. yılında meşru olan teyemmümün hikayesi şöyledir: Peygamber Efendimiz’in Medine’ye hicretinin 5. senesinde ve Şaban ayının ilk günlerinde Peygamberimiz, Huzaa kabilesinden bir oymak olan ‘Beni Mustalık’ savaşında, 1000 kişilik ordu ile susuz bir alanda geceyi geçirmişlerdir. Sabah namazını kılmak istediklerinde ise abdest alacak su bulamamışlardır. Bunun üzerine sabahın erken vaktinde şu anlama gelen bir ayet-i kerime nazil olmuştur: “Yolculuk halinde olur da su bulamaz iseniz, temiz toprak ile teyemmüm ediniz.” (Nisa: 43, Maide: 6) Böylelikle Yüce Allah’ın teyemmüm ile namaz kılınması emri hasıl olmuştur. Sonuç olarak bu ayet-i kerime ile sevinen Ashab-ı Kiram, teyemmüm edip sabah namazını kılmışlardır.

TEYEMMÜMÜN SÜNNETLERİ NELERDİR?

Teyemmümün sünnetlerini sırasıyla şu şekilde sıralamamız mümkündür:

• Teyemmüm almaya ilk önce besmele çekerek başlamak,
• Uzuvları sırası ile meshetmek,
• Mesh etme işlemini hiç ara vermeden yapmaya özen göstermek,
• 2 eli yere vurduktan sonra ilk önce ileri, daha sonra geri bir şekilde hareket ettirmek,
• Parmakları açık bir biçimde tutmak,
• Eller yerden kaldırıldığı vakit, avuç içlerinde herhangi bir toz kalmış ise elleri birbirine vurup tozları silkelemek.

TEYEMMÜMÜN GEÇERLİ OLMASININ ŞARTLARI NELERDİR?

Bir teyemmümün sahih olması için yapılması ve dikkat edilmesi gereken şartlar şöyledir:

• Eller toprağa vurulduğu sırada ne için teyemmüm alınacaksa ona niyet etmek gereklidir. Temizlenmek, namaz tilavet secdesi ya da cenaze namazı kılma gibi ibadetler bu niyetler arasında yer almaktadır.
• Teyemmümü gerektiren herhangi bir özrün bulunması durumunda teyemmüm etmek sahihtir.
• Teyemmüm edilecek olan madde, temiz bir toprak, kum, taş ve kerpiç gibi toprak cinsinden bir şey olmalıdır.
• Yüzün ve kolların büyük bölümünü kaplarcasına mesh etmek gerekmektedir.
• Meshi ellerin hepsi ya da çoğu ile yapmak gereklidir.
• Elleri toprak ya da toprak cinsinden olan herhangi bir şeye 2 kere vurmak gerekmektedir.
• Teyemmüm edecek kişi kadın ise abdest almaya ya da gusul etmeye engel olacak hayız ve nifas gibi bir halde bulunmamalıdır.
• Mesh edilecek olan uzuvlarda meshe engel bir durum mevcutsa ilk önce onların giderilmesi gerekmektedir.

TEYEMMÜMÜ BOZAN ŞEYLER NELERDİR?

Abdesti bozan tüm davranışlar, teyemmümü de bozmaktadır. Ayrıyeten abdest ya da gusül etmeye yetecek kadar suyun bulunmuş olması, mevcut olan hastalığın iyileşmiş olması ve suyu kullanma imkanına sahip olunması gibi teyemmüm etmeyi mübah kılan tüm mazeretlerin ortadan kalkması durumunda da teyemmüm bozulmaktadır.

TOPRAK YOKSA NASIL TEYEMMÜM ALINIR?

Teyemmüm; yalnızca toprak ile değil, toprak cinsine sahip olan her temiz şey ile alınabilmektedir. Üstünde toprak tozu olmasa bile toprak cinsinden ise teyemmüm edilebilir. Sıcakta eriyebilen ve yanarak kül olan şeyler toprak cinsinden kabul edilmezler. Bu durumda; tahta, ağaç, ot, demir, altın, bakır, yağlı boya sıvalı duvar ve cam ile teyemmüm alınamaz. Kum, çimento, kireç ve alçı ile yıkanmış olan mermer, sırsız fayans, çamur, sırsız porselen ve çanak çömlek ile teyemmüm alınabilir. Çamur ile teyemmüm alınacak ise bu çamurun suyu yarıdan az olmalıdır. O şekilde teyemmüm alınması makbuldür.