İman edildiği üzere Yüce Allah’tan başka bir yaratıcı ve ilah yoktur. Tüm alemde meydana gelen her şey, kuşkusuz ki Yüce Allah’ın bilmesi, istemesi ve yaratması ile oluşmaktadır. Herhangi bir şeyin belirli bir biçimde meydana gelmesini Allah’u Tealâ’nın ezelde dilemiş olmasına kader adı verilmektedir. Yüce Allah’ın dilediği bir şeyi, zamanı gelince meydana getirmesine ise kaza denilmektedir.
Bunu bir örnek ile açıklayacak olursak; Bir kişinin herhangi bir günde meydana gelmesini Yüce Allah’ın ezelde dilemiş olması kaderken; O insanın takdir edilen günde yaratılması da bir kazaya örnektir. Ayrıca kaza, takdir ve hüküm manasına da gelmektedir.
Kaza ve kadere iman etmek müslümanlığın esasları arasında yer almaktadır. Her müslümanın üzerine düşen bir vazifedir. Öyle ki Allah’ın varlığını ve birliğini bilerek O’nun kainatın tek hakimi olduğuna inanan bir insan için kadere ve kazaya iman etmemek mümkün olamaz. Zira hiçbir şey yoktur ki Yüce Allah istediği takdirde meydana gelmesin. Aksine Yüce Allah dilemediği halde meydana gelebilen de yoktur. Bu nedenle Allah’ın kaza ve kaderine inanarak razı olmalıyız.
Bazı durumlar vardır ki kul diler, Allah yaratır. Ancak Yüce Allah yaratmasına rağmen rızasına aykırı olmasından dolayı bizim de bunlara rıza göstermememiz gereklidir. Çünkü bunlara rıza göstermek caiz olmamakla birlikte bunlara Makzî (Kulun dileği üzerine Allah’u Tealâ tarafından gerçekleşmesine hüküm verilmiş olan işler) denilmektedir.
Örneğin; Bir kişi günah işlemek ister, irade ve kuvvetini o günaha yönlendirir. Allah da diler ise bu günahı o insanın arzusuna göre yaratır. Ancak bu günah, Yüce Allah’ın rızasına aykırı olduğu için ona razı olmamalıyız. Bu sebepledir ki, kazaya rıza göstermek Makzî’ye rızayı gerektirmemektedir.
Kaza ve kadere iman etmenin faydaları vardır elbette! Hiç şüphe yok ki kul bu imanı sayesinde Yüce Allah’ın yaratıcılığını, kudretini ve hakimiyetini tanımış olur. Böylelikle ahlak sahibi olur. Allah’ın kaza ve kaderine rıza göstermiş olan bir kişi, hiçbir şeyden yılmayarak azimle mücadele eder. Her şeyin Allah’tan geldiğini bilerek ‘vardır Allah’ın bir bildiği’ diyerek ümitsizliğe düşmez. Çabasında gevşeklik göstermez. Zira, “Kim Allah’a güvenirse Allah ona yeter. “