İmanın artması ve azalma günümüzde de tartışılan bir konudur. Biz bu problemi Hz. Peygamber zamanında tartışılan bir konu olduğunu kabul edip, iman artar ve eksilir şeklinde varid olan mevkiif hadisin O’na ulaştığına bununla beraber imanda artmanın olacağına ve zıddının da mümkün olduğuna mı inanmalıyız? Yoksa imanın kalbi bir fiil olan tasdikten başka bir şey olmadığına dair var olan ayetlere mi, ya da onun cezm ve iz’an haddine ulaşan kalbi bir tasdik olduğuna istinaden artma ve eksilme olmayacağına mı inanmalıyız?
İmanda Artma Ve Azalma
İmanda Artma Ve Azalma
İmanda artma ve azalma konusunda bazı alimler artma ve azalma olabileceğini ifade ederken, bazı alimler imanda artma ve azalmanın mümkün olmadığını, bazı alimlerse iman artabilir fakat azalmaz diye ifade etmektedir. İmanda artma ve azalma yoktur diyenler, konuya tasdik açısından bakarlar. Onlara göre iman, kalp ile tasdikten ve kalp ile tasdik ve dil ile ikrardan ibarettir. Tasdik ise; Hz. Peygamber’in Allah tarafından getirdiği kesin olarak bilinen hususlarda onun doğruluğunu içten benimsemektir, bu ifadeye göre ise iman ya olur ya olmaz. Tasdik için artma ve azalma olmadığı için, aynı şekilde imanda da artma ve azalma olmaz.
İmanda artma ve azalma olur diyenler ise iki gruba ayrılır. Bunlardan ilki ‘tasdik, ikrar, amel’ üç rüknü ileri sürenlerdir. Dini emirlerin yapılmasını imanın bir rüknü sayarlar, buna göre de iman artar ve ya eksilir. İkinci gruptakilerde kendi içerisinde ikiye ayrılır; bir kısmı Kur’an’da imanın arttığını ifade eden ayetlere dayanarak imanın artmasını kabul edenler; ikinci kısımsa, bu artma ve eksilmeyi, imanın zayıf ve kuvvetli olması, imanda sebat ve devamlılık, imanın nurunun artması anlamında değerlendirmiştir.